حقیقت گویی، مطالعه تطبیقی آموزه های اخلاق اسلامی و اصول اخلاق پزشکی

حقیقت گویی از فضایل اخلاقی است که در آیات قرآنی و احادیث اسلامی بر آن تأکید شده، آثار دنیوی و اخروی فراوانی برای آن برشمرده شده است. هدف از مطالعه حاضر آن است که با واکاوی منابع اسلامی و متون اخلاق زیست پزشکی، ضمن دستیابی به مفهوم حقیقت گویی در این دو نظام اخلاقی، نقاط اشتراک و تفاوت های آن ها را در روایی اخلاقی حقیقت گویی و انتقال اطلاعات لازم، کافی یا درست به بیماران بررسی نماید. حقیقت گویی ارزشی است که هم آموزه های اخلاقی اسلام و هم اصول اخلاق حرفه ای هر دو بر آن پافشاری دارند. به گونه ای که 98% از پزشکان، رویه راستگویی به بیماران را به عنوان یک قاعده اخلاقی در پیش گرفته، خود را ملزم به گفتن حقیقت به بیماران می دانند. با این وجود، تزاحم دو اصل ضررنرسانی و خودمختاری سبب شده است که در برخی از موارد پزشک خود را ملزم به حقیقت گویی به بیمار بداند و در برخی موارد دیگر، به دلیل آسیب ندیدن بیمار، ضمن خودداری از دادن اطلاعات درست به وی، خانواده و نزدیکان او را از حقیقت بیماری آگاه سازند، اما تغییر جهت به سوی دیدگاه دوم و حرکت به سوی افزایش توانمندی و آگاهی فردی برای تصمیم گیری آگاهانه، مبتنی بر خودمختاری قابل مشاهده است.